Tranh chấp quyền nuôi con khi ly hôn

Khi cuộc sống hôn nhân của vợ chồng mâu thuẫn trầm trọng, mục đích hôn nhân không đạt và không thể kéo dài thì vợ chồng có thể tìm cách giải thoát cho nhau bằng cách ly hôn (Đơn phương ly hôn hoặc ly hôn thuận tình). Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định, sau khi ly hôn, cha mẹ có quyền và nghĩa vụ nuôi con trong các trường hợp:

• Con chưa thành niên
• Con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động hoặc không có khả năng tự nuôi chính mình.

Về nguyên tắc giải quyết quyền nuôi con sau khi ly hôn căn cứ vào khoản 2 Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 quy định rằng:

• Vợ chồng được quyền thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền hạn của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con.
• Nếu không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì xem xét nguyện vọng của con.

Quyền nuôi con khi con đủ 7 tuổi trở lên

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 208 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 (về thủ tục giải quyết vụ án ly hôn); Theo Điều 55 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (về thuận tình ly hôn) và Khoản 2 Điều 81 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 (về việc xét nguyện vọng của con khi cha mẹ ly hôn):

• Để bảo đảm quyền lợi của người con, Tòa án phải lấy ý kiến của người con, xem xét nguyện vọng của người con từ đủ 7 tuổi trở lên;
• Phương pháp lấy ý kiến phải bảo đảm thân thiện với trẻ em.
• Tòa án phải căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của người con để quyết định giao cho một bên trực tiếp nuôi dưỡng.

Khi con đủ 7 tuổi để Tòa án xem xét nguyện vọng của con thì con cần viết đơn trình bày nguyện vọng đó của con cho Tòa án, để Tòa án xem xét và giải quyết nguyện vọng đó.

Việc lấy ý kiến của con cái là cần thiết vì khi cha mẹ ly hôn, các em đã mất đi một điểm tựa quan trọng nhất là mái ấm gia đình nên rất cần hỏi ý kiến để các em nói lên tâm tư, nguyện vọng của mình.

Thực tế cho thấy đa phần các Tòa án lấy ý kiến của con từ đủ 07 tuổi trở lên bằng văn bản (bản khai, tự khai viết tay, hoặc đánh máy) có chữ ký hoặc điểm chỉ của con và bố mẹ. Tại địa phương đã thành lập Tòa Gia đình và người chưa thành niên, việc lấy ý kiến của con thực hiện tại Phòng trẻ em của Tòa chuyên trách này trước khi xét xử vụ việc.